Het zou mooi zijn als de cirkel ooit gesloten raakt: als we onderzoekers verplichten om hun resultaten zo te vertalen dat ze bruikbare inzichten voor interventies opleveren. Als we daarnaast de verplichting introduceren dat basisopleidingen de bestaande kennis adequaat en evenwichtig weergeven. En als we hulpverleners verplichten om permanent te leren van hun collega’s, en eens in de zoveel tijd van deskundigen in de vorm van een opleiding. Dan begint er een systeem van permanent leren te ontstaan, dat gevoed wordt door kennis van beroepsbeoefenaren én de inzichten die wetenschappelijk onderzoek daaraan toevoegt. Het enige wat er dan nog moet veranderen, is het feit dat deze cirkel niet draait op basis van verplichtingen maar van intrinsieke motivatie.

In het proces van professionalisering is wetenschappelijk onderzoek maar een klein onderdeel: het draagt bij aan de ontwikkeling van protocollen en standaarden. Dat is bovendien een kwetsbaar proces. Wetenschappers vinden het in de regel heel interessant om interventiemethoden te vergelijken, maar ze zijn veel minder geneigd om die resultaten te vertalen in hanteerbare en toegankelijke werkwijzen en inzichten.

Wetenschappers beschikken bovendien zelden over de tijd, het geld en de deskundigheid om te zorgen dat die gestandaardiseerde werkwijzen hun weg vinden naar leerboeken of opleidingen. Ze gokken erop dat docenten hun materiaal wel vinden - maar dat is in veruit de meeste gevallen een illusie. Basisopleidingen in de hulpverlening kennen in veel gevallen een hoge mate van vrijheid waardoor de invulling zelf gekozen kan worden - de basisopleiding tot arts is daar een uitzondering op. Vervolgopleidingen zijn nog veel ongestructureerder.

Professionalisering betekent vóór alles: gestructureerd leren. Dat leren kan verschillende vormen aannemen. Veel vormen van leren zijn betrekkelijk basaal, maar heel belangrijk. Mensen leren doordat ze zien hoe mensen met meer ervaring zaken aanpakken. De betekenis hiervan wordt vaak onderschat. Mensen leren soms ook door boeken door te spitten - de betekenis daarvan wordt meestal overschat.

De aanpak van huiselijk geweld - de term is op zichzelf problematisch, want er is niets huiselijks aan dat geweld, maar daar hebben we het nu even niet over – verdient permanente professionalisering. Daar zijn de meeste mensen het snel over eens. Maar hoe je professionalisering het beste oppakt, is een nog te weinig gestelde vraag. Dat blijkt onder meer uit de debatten over de betekenis van het wetenschappelijk onderzoek voor de praktijk. Die betekenis wordt overschat door de mensen die menen dat onderzoek de motor van verandering is, onderschat door de mensen die menen dat de relevantie ervan meestal zeer beperkt is, en zelden op waarde geschat.