Augeo magazine - Over veilig opgroeien

Augeo magazine is hét online tijdschrift over veilig opgroeien. Via opiniërende bijdragen, ervaringsverhalen, interviews en columns stimuleren we de discussie over en maatschappelijke betrokkenheid bij kindermishandeling. Uitgever: Augeo.

Augeo Actueel - Praten met kinderen

OVERZICHT

AUGEO MAGAZINE - TIJDSCHRIFT KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD

Lezersactie

Wil je op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen in het vakgebied van kindermishandeling en huiselijk geweld? Meld je dan nu aan voor een gratis abonnement op TKM. En geef meteen ook een collega op!

De redactie van TKM heeft een stapel geschenken klaarliggen, bestemd voor:

nieuwe abonnees die tegelijkertijd een collega aanmelden voor TKM
bestaande abonnees die twee collega’s aanmelden voor TKM

Meld jezelf en/of je collega’s aan voor een gratis abonnement en ontvang als lezersgeschenk een van de boeken ‘Het begrip kindermishandeling: pleidooi voor een herbezinning en bezonnen beleid’ van Herman Baartman of ‘Ik ben de sterkste’ van Marianne Witvlieten Henriette Moll*.

Meedoen? Stuur een mail naar info@augeo.nl .

Over TKM

Het tijdschrift Kindermishandeling en huiselijk geweld is een uitgave van Augeo Foundation. Doelstelling van de stichting is het bevorderen van de veiligheid en het welzijn van kinderen en gezinnen. Onder meer door professionals in het vakgebied van deskundige informatie te voorzien; in TKM en in de vorm van e-learningprogramma’s. Meer weten? Kijk op www.augeo.nl .

* Van het prentenboek ‘Ik ben de sterkste’ hebben we slechts twee exemplaren beschikbaar,

dus wees er snel bij!

Uitvindboek voor ouders

Het ‘Uitvindboek voor ouders’ is de nieuwste must-read voor elke ouder, grootouder en professional die met ouders te maken heeft. Een juweeltje vol herkenning, erkenning en positieve aandacht voor het ouderschap.

Recensie: Marjon Donkers, redacteur Tijdschrift kindermishandeling en huiselijk geweld

‘Uitvindboek voor ouders’ bevat een verzameling anekdotische verhalen waarvoor auteur Janneke Bockel put uit haar eigen ervaringen als moeder van twee dochters. Die fragmenten bieden hilarische en tegelijk genadeloze inkijkjes in de dagelijkse praktijk van het ouder-zijn; situaties, voorvallen, gevoelens en gedachten die andere ouders onmiddellijk zullen herkennen.

Elk hoofdstuk bestaat uit een serie ervaringsverhalen en sluit af met een commentaar van coauteur Alice van de Pas. Als expert op het gebied van ouderbegeleiding en de psychologie van het ouderschap biedt zij een nuchtere reflectie op de ouderlijke werkvloer, wat de persoonlijke ervaringsverhalen een universeel karakter geeft.

Oudervriendelijk

Het boek leest als een trein en bezorgt je als ouder een gevoel van herkenning én erkenning, met name vanwege de oudervriendelijke toonzetting van het boek. In de inleiding vertelt Bockel dat zij als aanstaande moeder naarstig zocht naar informatie over het ouderschap en thuis kwam met een enorme berg adviezen over verantwoorde zorg en opvoeding van het kind. Niets over wat het ouderschap met jou - als mens, als partner, als werknemer, als moeder - doet. Bockel vraagt zich af hoe het komt dat er zo weinig bekend is over wat dat allemaal van ouders vraagt.

Bockel ontdekte het werk van Alice van der Pas, die zich in haar boeken over ouderbegeleiding bezighoudt met de psychologie van het ouderschap. Samen schreven zij dit boek vanuit een gedeelde missie: het welzijn van ouders en de ontwikkeling die een mens doormaakt in zijn/haar ouderschap verdienen aandacht en respectvolle ondersteuning. Het is niet niks wat ouderschap met je doet!

Stiekeme vragen

Het boek benadrukt zowel ‘de lichtheid’ als ‘de zwaarte’ van het leven-als-ouder-van-een-kind. De situaties en uitdagingen waar íedere ouder voor komt te staan, worden haarscherp, bloedserieus en tegelijk met veel humor en relativeringsvermogen neergezet. Zo wemelt het in het boek van de dagelijkse gedachtenspinsels en twijfels van ouders. Snoei-eerlijke vragen zijn het, die iedere ouder zich weleens stelt - maar bijna nooit hardop: Ik doe alles voor mijn kind, maar wat krijg ik er eigenlijk voor terug? Mag je als ouder eigenlijk wel iets terugverwachten van je kind?, Hoe kan ik blijven genieten terwijl het dagelijkse leven met kind zo’n aaneenschakeling is van druk-druk-druk?, Hoeveel kun je houden van een kind waarin je jezelf niet herkent?, Hoe redden we het als partners samen?, en ten slotte: Worden ze óóit groot?!

Leerschool

Met het benoemen van de twijfels, successen en mislukkingen erkennen de auteurs de kleine en grote uitdagingen waar ouders voor staan. Ze geven geen pasklare antwoorden, wel reiken ze mogelijkheden aan. Van Bockel en Van der Pas zien het ouderschap als een leerschool. Niemand zet ‘ouderschap’ op zijn cv, terwijl het misschien wel de grootste verantwoordelijkheid is die je in je leven aangaat. Ze benadrukken dat ouders belang hebben bij een samenleving die solidair is met het ‘vak’ ouderschap. Alleen al daarom is dit boek van harte aan te bevelen aan elke ouder, grootouder of professional die met ouders te maken heeft.

citaten uit het boek

“Wat een vreemde taak hebben we toch als ouders: je stopt ontzettend veel energie in je kind met als belangrijkste doel dat je niet meer nodig bent.”

“‘Overbezorgde moeders maken kinderen onzeker’, kopten de kranten laatst. ‘Afwezige vaders doen jongetjes vervreemden van hun mannelijkheid’ en ‘Sociale status ouders van invloed op geluksgevoel kinderen’. Steeds gaat het over het effect van een bepaald soort opvoeding op het kind, maar zelden lees je iets over het effect van een kind op de ouder. Even tot je door laten dringen: hoe beïnvloedt mijn kind mij?”

“Soms is het zo gek nog niet om even vanaf de maan te kijken naar wat je aan het doen bent. Leuk om dat met iemand samen te doen, gewoon op de stoep voor je huis.”

Uitvindboek voor ouders

Janneke van Bockel & Alice van der Pas

Uitgeverij Humm Publishing, 2014

ISBN: ISBN 9789082070026

Prijs: € 17,95

2014

Prentenboek over grote vragen van kinderen

Josje is een stoer meisje. Ze houdt van haar vriendjes Oos en Sammie. Ze houdt van voetballen en vooral van rennen. Heel hard rennen, met haar armen wijd, alsof ze vliegt. Maar als je een geheim hebt, hoe kun je dan nog vliegen?

Recensie: Marjon Donkers, redacteur Tijdschrift kindermishandeling en huiselijk geweld

‘Ik ben de sterkste’ is een themaprentenboek voor kinderen vanaf 5 jaar over het herkennen van en omgaan met verwarrende gevoelens. Ga je af op de feiten of volg je je gevoel? Moet je een geheim bewaren of juist delen? Kun je ‘nee’ zeggen tegen een volwassene als je in een beklemmende situatie komt? Grote vragen die door de poëtische tekst alle ruimte krijgen in dit verhaal en aanleiding bieden om over door te praten; thuis, op school of ergens anders.

Met het verhaal van Josje willen de auteurs kinderen weerbaarder maken. Doel is ook om kinderen te leren dat het belangrijk is om naar je gevoel te luisteren, vooral als dat gevoel zegt dat er iets niet klopt. Ten slotte leert het kinderen dat het goed is om ‘een rottig geheim’ te delen met iemand die ze vertrouwen. Het herkennen en aangeven van je eigen grenzen, daar draait het om.

Napraten

Het boek leent zich goed om uit voor te lezen en er daarna met kinderen over te praten. Het verhaal blijft dichtbij de belevingswereld van het kind en is nergens beangstigend of zwaar. Kanttekening is dat de thematiek impliciet blijft. Het verhaal laat geheel in het midden welke risico’s je als kind loopt wanneer een volwassene iets aan je belooft of van je wil waarbij je geen goed gevoel hebt. Het ‘gevaar’ waar Josje voor wegloopt wordt nergens expliciet gemaakt.

‘Hoe weet je dan wat je moet doen als zoiets gebeurt?’, vroeg mijn zoontje van 6, toen ik hem het verhaal voorlas. Een goede vraag. Deze kwesties komen aan bod na het voorlezen. Hou daar als voorlezer rekening mee en bereid je daarop voor.

Ik ben de sterkste

Marianne Witvlieten Henriette Moll

Uitgeverij Mozaïek , juli 2014

ISBN 9789023994619

Prijs: € 9,90

Het verwende kind-syndroom: verwaarloosd door verwenning

Bij verwaarlozing denken we in eerste instantie aan kinderen die van alles tekort komen. Niet aan kinderen die van alles teveel krijgen. Toch zijn er kinderen die verwaarloosd worden doordat zij extreem verwend worden.

Recensie: Marjon Donkers, redacteur Tijdschrift kindermishandeling en huiselijk geweld

Het gaat niet om zo af en toe een beetje verwend worden, maar om structurele en overmatige verwenning. Problematische verwenning noemt Willem de Jong, auteur van ‘Het verwende kind-syndroom’ dat.

Herkenbaar

Als moeder van twee kleine kinderen las ik dit boek met een mengeling van interesse en gevoelens van ongemak. Ongemak, omdat ik mezelf als opvoeder zo hier en daar wel herkende. En ik zal niet de enige zijn.

Want ja, een conflict met je kind uit de weg gaan omdat het nét even niet uitkomt, een jengelende peuter zijn zin geven omdat je niet ‘stomme mama’ wilt zijn of geen zin hebt in een dreigende driftbui,... Herkenbare situaties, waarin je als ouder je keer op keer de keuze moet maken tussen gemakzucht en de inspanning die het vereist om normen te stellen en grenzen te bewaken in het gedrag van je kind.

Geen welvaartsprobleem

‘Het verwende kind-syndroom’ brengt op een heldere en toegankelijke manier in kaart wat problematische verwenning is en wat hiervan de gevolgen zijn voor een kind. Aan die gevolgen wordt uitvoerig aandacht besteed. Opvallend vond ik dat de symptomen van problematische verwenning eenvoudig verward kunnen worden met oppositioneel gedrag, ADHD of angst- en depressieklachten.

Ook opvallend is dat problematische verwenning geen typisch welvaartsprobleem blijkt te zijn. Het komt in alle lagen van de samenleving voor. Behalve om materiële verwenning gaat het ook om pedagogische en affectieve verwenning. Al deze vormen worden gekenmerkt door grenzeloosheid van de ouders, waardoor de gezonde ontwikkeling van het kind in gevaar komt.

Negatief zelfbeeld

Aan de hand van voorbeelden maakt de auteur duidelijk hoe problematische verwenning kan leiden tot een gebrekkige morele ontwikkeling, weinig zelfvertrouwen en een negatief zelfbeeld bij het kind. Zelfs ernstige vormen van angst, depressiviteit of agressief gedrag kunnen het resultaat zijn.

Gelukkig biedt het boek ook handvatten voor herkenning én de aanpak van problematische verwenning. Voor ouders schreef De Jong een apart hoofdstuk, vol voorbeelden en tips over opvoedingsstijlen waarin geen ruimte is voor problematische verwenning.

Rol van professionals

Het boek sluit af met een hoofdstuk over de rol van de leerkracht en andere professionals, met name gericht op het herkennen van problematische verwenning als vorm van verwaarlozing. Ook beschrijft dit laatste hoofdstuk hoe ermee om te gaan in het contact met ouders, kinderen, school en hulpverlening.

Het verwende kind-syndroom

Willem de Jong

Uitgeverij Pica

ISBN: 9789077671689

Prijs: € 17,50

Nee zeggen, weerbaar worden

‘Nee zeggen mag’ is het derde boekje uit een serie uitgaven die ontwikkeld is om jonge kinderen (2-5 jaar) voor te lichten over (de grenzen van) hun eigen lichaam en dat van anderen. De verworven kennis draagt bij aan het ontwikkelen van een positief lichaamsbeeld en vergroot de weerbaarheid van jonge kinderen.

Recensie: Edith Geurts, redacteur Tijdschrift kindermishandeling en huiselijk geweld

Doel van het boekje is om jonge kinderen te leren dat ze ‘nee’ mogen zeggen tegen ongewenste handelingen of aanrakingen. Met de voorbeelden uit dit boekje kunnen kinderen situaties beter herkennen en krijgen zij uitgelegd hoe zij kunnen aangeven dat zij iets niet willen. Door nee te zeggen, weg te lopen of het iemand te vertellen. Het boekje sluit af met een liedje op de melodie van ‘Altijd is Kortjakje ziek’. Is er iets dat jij niet wil, zeg dan nee of geef een gil.

‘In je blootje’, het eerste boekje in deze serie , is erop gericht kinderen te leren dat geslachtsdelen vanzelfsprekende delen van het lichaam zijn en een naam en functie hebben, net als hun oren, buik en handen. Het tweede boekje, ‘Dat is fijn’, leert jonge kinderen dat aanrakingen fijn of niet fijn kunnen zijn. Deze weerbaarheidsboekjes zijn prettig geschreven uitgaven waar kinderen wat aan hebben zonder dat het te zwaar wordt.

Nee zeggen mag. Over grenzen aangeven

Melanie Meijer en Iva Bicanic

Uitgeverij SWP

ISBN: 9789085605768

Prijs: € 13.90

De Ondergoedregel

Ongeveer een op de vijf kinderen is slachtoffer van seksueel geweld, waaronder seksueel misbruik. Je kunt helpen voorkomen dat het kinderen overkomt. Leer je kind De Ondergoedregel.

De ondergoedregel is opgesteld door De Raad van Europa om ouders en professionals te helpen kinderen te beschermen tegen grensoverschrijdend gedrag. De ondergoedregel luidt: ‘Anderen mogen een kind niet aanraken op plekken die normaal gesproken met ondergoed zijn bedekt. En kinderen mogen anderen daar ook niet zomaar aanraken.’

Baas over eigen lichaam

De ondergoedregel is een eenvoudige richtlijn om aan kinderen uit te leggen waar ze door anderen niet mogen worden aangeraakt, hoe ze kunnen reageren en waar ze hulp kunnen zoeken. De regel helpt ook om kinderen te leren dat zij de baas zijn over hun eigen lichaam. Aan bod komt ook dat er goede en slechte geheimen bestaan en dat er goede en slechte manieren van aanraken zijn. Een voorleesboek over de ondergoedregel voor kinderen van 3 tot 7 jaar is gratis te downloaden.

Download gratis het voorleesboek ‘Kiko en de hand’: www.ondergoedregel.nl

Praat structureel met kinderen over veiligheid

Om een veilig klimaat in een organisatie te creëren, is het belangrijk dat kinderen zich bewust zijn van hun eigen gevoel van veiligheid. Open en structureel met kinderen praten over gevoelens van (on)veiligheid is hiervoor een voorwaarde.

In gesprekken met kinderen over (on)veiligheid gaat het om vragen als: wat betekent veiligheid en onveiligheid voor hen? In welke situatie voelen ze zich veilig? In welke niet? Wat doen ze als ze zich onveilig voelen?

Veiligheidsthermometer

Een instrument dat je kan helpen om gevoelens van (on)veiligheid met kinderen te bespreken is de Veiligheidsthermometer. Aan de hand van een lijstje met onderwerpen krijg je een beeld van de individuele veiligheidsbeleving van kinderen en een indruk van het gevoel van veiligheid van de groep als geheel. Ook biedt de Veiligheidsthermometer goede aanknopingspunten om verder in gesprek te gaan met de kinderen. Zowel individueel als in een groep.

Hoe ziet zo’n thermometer eruit?

Download de V eiligheidsthermometer groep 2 tot en met 4 of de Veiligheidsthermometer voor groep 5 tot en met 8 .

Online handelingsprotocollen

Op www.handelingsprotocol.nl vind je handelingsprotocollen voor de Kinderopvang, Buiten Schoolse Opvang (bso), Peuterspeelzalen en Gastouders.

De protocollen laten zien welke stappen je moet nemen als je vermoedt dat een kind mishandeld, misbruikt of verwaarloosd wordt. Je kunt gemakkelijk je eigen functie selecteren en zien welk handelingsprotocol op jou van toepassing is. De protocollen zijn ontwikkeld in samenwerking met beroepskrachten uit deze sectoren.

Gesprektips

Naast de handelingsprotocollen vind je op www.handelingsprotocol.nl ook informatie over de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld en andere relevante gebruiksinformatie, variërend van tips en adviezen over gespreksvoering met kinderen of ouders tot signalenlijsten van verschillende vormen van kindermishandeling.

Tip

Installeer bo.handelingsprotocol.nl als icoontje op je bureaublad. Zo heb je altijd het handelingsprotocol binnen handbereik.

www.handelingsprotocol.nl