Augeo magazine - Over veilig opgroeien

Beste pleegzorgbegeleiders,

Waarschijnlijk waren jullie allang blij een plekje voor me te hebben gevonden. Ik was immers geen makkelijke jongen die je in elk gezin kon neerzetten. Al was ik pas twaalf, voor dingen als een fiets jatten draaide ik mijn hand niet om. Toen mijn vader overleed aan kanker, bleef mijn moeder achter met drie zoons, van wie ik de jongste was. Ze kon de situatie niet aan en vluchtte in alcohol. Regelmatig liet ze ons de hele dag alleen. Mijn broers en ik misten een vader en goede sturing. Dat leidde eerst tot kattekwaad en later tot erger. Jeugdzorg kwam over de vloer en mijn moeder gaf aan dat ze de zorg voor haar kinderen te zwaar vond. We moesten weg, alle drie. In ieder geval voor een jaar.

Zonder dat mij werd gevraagd of ik daar wel wilde wonen, hadden jullie een pleeggezin voor me geregeld. Alles bleek er anders dan thuis: het interieur, het eten, de tv-programma’s waar ze naar keken, de manier waarop ze met elkaar praatten. Het waren echte kakkers, ze hadden gestudeerd. Te intellectueel voor mij. Zelf kom ik uit een arbeidersgezin, ben meer het type van met de handen werken. Al snel bleek dat het niet klikte tussen hen en mij. We begrepen elkaar niet. Ze vonden bijvoorbeeld dat ik te veel op de spelcomputer zat. Waarom was ik niet met mijn huiswerk bezig? Ik zat immers in de brugklas. Dan begonnen ze een heel serieus verhaal over mijn toekomst. Ging bij mij het ene oor in, het andere weer uit. Als ik iets vertelde over wat mij bezighield, zoals het bijbaantje dat ik had op een boerderij in de buurt, leken ze niet te snappen wat ik daar leuk aan vond. En zodra we ergens op bezoek gingen, zeiden ze: ‘Dit is nou Jochem, onze pleegzoon.’ Pleegzoon: dat vond ik zo’n rotwoord. Ze hadden ook kunnen zeggen: ‘Dit is Jochem. Hij woont een tijdje bij ons.’ Waarschijnlijk onterecht gaf dat ‘pleegzoon’ me het gevoel dat ik hen meer mijn dankbaarheid moest tonen. En dat kon ik nou juist niet.

Achteraf denk ik: het waren beste mensen die het goed bedoelden, maar we pasten niet bij elkaar. Ik voelde me er ongelukkig. Moest op mijn tenen lopen om mee te kunnen doen in hun leven. Thuis was het niet fijn geweest, maar nu wilde ik niks liever dan terug. Alleen was dat onmogelijk, want mijn moeder kon dat niet aan. Dat jullie het belangrijk vonden dat ik af en toe naar huis ging, maakte het trouwens allemaal extra ingewikkeld. Als ik na zo’n weekend in het pleeggezin terugkwam, moest ik ontzettend mijn best doen om me weer aan te passen. Soms wist ik bijna niet meer wie ik zelf was. Een paar keer ben ik ten einde raad weggelopen. Toen waren ze erg ongerust en snapten ze niet waarom ik weg wilde. Ze hadden gewoon geen idee van wat er in me omging.

Na dat jaar heb ik nog heel even thuis gewoond, maar mijn moeder en ik in één huis - dat ging niet meer. Gelukkig hoefden jullie toen geen nieuwe plek voor me te zoeken. Het gezin waar ik in de vakanties altijd op de boerderij hielp, besloot om me op te nemen. Zulke lieve mensen. Ze lijken meer op me, en accepteerden me zoals ik ben. Ik kon er mezelf zijn. Nog steeds woon ik bij hen, ik zie hen als mijn ouders. Als ik zeg: ‘Bedankt voor wat jullie voor mij hebben gedaan’, reageren ze met: ‘We hebben je geholpen, maar je hebt het zelf gedaan.’

Beste mensen van pleegzorg, met mij is het uiteindelijk goed gekomen. Maar ik weet dat er veel kinderen zijn die nog een plekje in een pleeggezin moeten krijgen. Het zou fijn zijn als zij een betere match hebben met hun pleegouders dan ik. Natuurlijk weet ik dat jullie je stinkende best doen en dat de pleeggezinnen niet voor het oprapen liggen, en toch wil ik vragen: willen jullie hier beter op letten? Het is zo verdrietig als je niet meer thuis kunt wonen. Een plek waar je jezelf kunt zijn is dan zó belangrijk.

Groet, Jochem

De naam van Jochem is gefingeerd. Hij is nu 23 jaar.

TEKST: ANNEMARIE VAN DIJK

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

OVERZICHT

REACTIES

DRIE TIPS VOOR EEN GOEDE MATCH TUSSEN PLEEGOUDERS EN PLEEGKIND VAN BESTUURDER FAWZIA NASRULLAH (YOUKÉ PLEEGZORG)

1. Goede screening

Ga na: welk gezin heb ik voor me, wat heeft het gezin te bieden en sluit dat aan bij de aandachtspunten van het pleegkind? Dat wil niet zeggen dat gezin en pleegkind altijd uit hetzelfde milieu hoeven te komen of dezelfde achtergrond moeten hebben. Het kan juist goed werken om het kind te plaatsen in een omgeving die ver weg staat van zijn vertrouwde achtergrond, maar wel stimulerend werkt. Daarbij is het wel belangrijk dat de pleegouders die afstand kunnen overbruggen.

2. Goed kennismaken

Neem uitgebreid de tijd voor de kennismaking tussen de pleegouders en het pleegkind - als het even kan ook met de biologische ouders erbij. Zo kunnen de pleegouders zich een beeld vormen van wie de biologische ouders zijn en wat zij belangrijk vinden in de opvoeding.

3. Goede begeleiding

Ga als pleegzorgbegeleider met het kind en de pleegouders om de tafel zitten en maak goede afspraken. Als de verwachtingen van beide kanten duidelijk zijn, komt het kind niet zo snel in een spanningsvolle situatie terecht. Verder is een goede begeleiding van de pleegzorgorganisatie heel belangrijk. Hulpverleners moeten regelmatig begeleidingsgesprekken voeren waarin ze het kind en de pleegouders los van elkaar vragen of het de goede kant opgaat. Daarvoor heb je vaardige en sensitieve hulpverleners nodig die uitgaan van de behoeften van het kind.