Augeo magazine - Over veilig opgroeien

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

OVERZICHT

REACTIES

TIPS VAN BART AAN HULPVERLENERS

Positieve én negatieve ervaringen die Bart in de hulpverlening had, hebben hem geïnspireerd een opleiding te volgen tot pedagogisch medewerker in de jeugdzorg. Aan hulpverleners en groepsleiders wil hij het volgende meegeven:

• Realiseer je dat je een enorme impact kunt hebben op jongeren. De kleinste daden kunnen veel betekenen. In zo’n moeilijke tijd hebben kinderen iemand nodig die hen steunt. Een goede daad kan iets heel simpels zijn: een extra koekje, ook al is dat eigenlijk tegen de regels, of een goed gesprek dat inspireert om door te gaan.
• Het geeft een gevoel van veiligheid als iemand naar je luistert en je echt ziet staan (dus niet als probleemkind ziet).
• Negatieve benaderingen hebben veel impact. Door mijn mentor sta ik in dossiers omschreven als probleemkind. Vandaar dat ik naar die behandelgroep ging. Dat heeft me heel onzeker gemaakt.
• Zorg dat jongeren sneller op de juiste plek terechtkomen. Op de crisisbehandelgroepen bleef ik steeds langer dan zou moeten. Het is heel vervelend om ergens te zijn waar je niet hoort. Pas als je een plek als veilig ervaart, kun je praten en je gevoelens uiten.

Adviezen van jongeren

In het onderzoek van de Jongerentaskforce Kindermishandeling ‘Jongeren in jeugdhulp over veiligheid’ vind je alle adviezen die jongeren aan hulpverleners geven. Je leest het rapport op augeo.nl .

AUTEUR: SOMAJEH GHAEMINIA

‘Twee jaar geleden ontdekte ik dat ik homoseksueel ben. Ik wist meteen: door hun strenge geloof kunnen mijn ouders dit niet accepteren. Ik wilde niet dat ze erachter kwamen, maar vorig jaar ging het mis.

Mijn broer had mijn telefoon afgepakt en de chats met vrienden gelezen waarin ik uit de kast kwam. Hij werd woest, sloeg me en bedreigde me met de dood. Daarna vertelde hij het aan mijn ouders. Mijn vader heeft me meerdere keren bedreigd: ‘Ik geloof niet dat je dit soort gevoelens hebt, maar als dat wel zo is, zweer ik op de naam van God dat ik je vermoord.

Steeds opnieuw beginnen

Er is veel gebeurd sinds die tijd. Ik ben onder toezicht gesteld, in de crisisopvang beland en in drie jaar tijd zes keer verhuisd. Het komende jaar verhuis ik nog twee keer. Dat valt me heel zwaar. Steeds moet ik een nieuw begin maken en vrienden achterlaten. Ik voel me niet onveilig, ben niet bang dat mijn familie me iets aandoet, maar angsten heb ik wel. En ik voel ik me heel erg eenzaam. Die eenzaamheid loopt als een rode draad door mijn verblijf in de verschillende instellingen.

Binnen blijven

De eerste vier dagen van mijn eerste verblijf in de crisisopvang moest ik continu binnenblijven. Met het oog op mijn veiligheid. Op mijn tweede plek durfde ik niet naar buiten. Ook al was mijn locatie geheim, ik dacht toch: wat als mijn vader ontdekt waar ik zit? Soms moest ik huilen en sprak ik met de groepsleiding, maar over het algemeen hield ik mijn angsten voor mezelf en trok ik me terug.

Onveilig gevoel

Mijn volgende groep was een intensieve behandelgroep voor kinderen met ernstige gedragsproblemen. Helemaal geen geschikte plek voor mij, maar het was de enige groep waar op dat moment plaats was. Bovendien was er in deze regio gespecialiseerde hulpverlening voor jongeren met mijn problematiek. In het begin kon ik met iedereen vrij goed overweg, maar tussen de anderen waren nog weleens ruzies. Die kinderen konden op zo’n moment niet goed meer nadenken en dan kon het ineens gebeuren dat je hen in de weg stond. Ook al heb ik me er buiten weten te houden, die ruzies gaven me een onveilig gevoel.

Pieper op zak

Bij de groepsleiding durfde ik mijn gevoelens wel te uiten, maar wilde ik dat niet. Ik moest wennen aan het idee dat als ik iemand in vertrouwen nam, de rest van het team mijn verhaal via de rapportages toch ook te weten zou komen. Dus trok ik me weer terug.

Al met al heb ik vier maanden op deze behandelgroep gewoond. In het begin was ik bang om de straat op te gaan, maar al snel kreeg ik een pieper. Daarmee kon ik alarm slaan, waarna de politie meteen zou komen. Die pieper heeft me enorm gesteund. Ik droeg ‘m altijd bij me als ik naar buiten ging.

Geen privacy

Op mijn volgende groep ging het de eerste weken best goed, hoewel ik sommige ervaringen en gevoelens maar moeilijk kwijt kon. Als ik mijn mentor bijvoorbeeld vertelde over iets wat op school was gebeurd, dan droeg ze alleen een oplossing aan. Terwijl ik er óók behoefte aan had om te praten over hoe ik me voelde en wat ik van die oplossing vond.

Ik begon me steeds meer terug te trekken op mijn kamer. Daar was mijn mentor het niet mee eens. ‘Je bent hier in een huis en we eisen dat je meedoet en je onder de andere jongeren begeeft’, zei ze. Voortaan moest ik dagelijks een uur met mijn groepsgenoten doorbrengen. Daar zat ik dan, altijd met een rothumeur, heel stil voor me uit te staren. Op een bepaald moment mocht ik zelfs mijn kamerdeur niet meer dichtdoen. Weg privacy. Maar vragen stellen daarover durfde ik niet.

Op een dag liep ik na een ruzie met mijn mentor de deur uit en hoorde ik haar schreeuwen: ‘Als je terug bent, dan zwaait er wat!’ Dat maakte me, na alles wat ik had meegemaakt, bang om terug te keren.

In de steek gelaten

Met de hulp van mijn schooldocent ben ik na een gesprek toch teruggegaan naar het opvanghuis, maar opnieuw ging het mis. Mijn mentor begon zich weer aan me te ergeren en ik bleef maar aangeven dat ik het er niet fijn vond. Weet je wat de hulpverleners toen zeiden? ‘Tot nu toe is het nergens goed gegaan met jou. Je kunt niet blijven vluchten, je moet het een keer goedmaken’. Was ik nu degene die problemen veroorzaakte? Ik wist niet meer wie er gelijk had, maar voelde me vreselijk in de steek gelaten.

Eindelijk weer veilig

Uiteindelijk ben ik nog een keer overgeplaatst, naar de behandelgroep waar ik nu woon. Pas hier ben ik echt gaan praten en voel ik me voor het eerst weer veilig. De jongeren hier leren hoe zij kunnen omgaan met hun negatieve gevoelens. Sommigen hebben last van hun woede, anderen worden verdrietig en snijden zichzelf. Mijn eigen problemen zie ik als normale puberproblemen. Daar heb ik geen behandeling voor nodig. Wat ik moet leren: voor mezelf opkomen, sterker in mijn schoenen staan en niet zo negatief denken.

Op eigen benen

Over twee maanden verhuis ik naar een nieuwe regio en een nieuwe groep. Daar kijken ze hoe het met me gaat en hopelijk word ik dan na een paar maanden naar een zelfstandigheidsgroep overgeplaatst. Tegen die tijd ben ik bijna 18 jaar en moet ik op eigen benen staan.

Ik ga ervan uit dat mijn ouders mijn geaardheid nooit zullen accepteren. Dat zou betekenen dat we geen contact meer hebben en dat ik er op mijn 18de alleen voor sta. Die gedachte vind ik zwaar. Het allerliefste zou ik duidelijkheid hebben over mijn toekomst. Waar kom ik terecht en wie staan er dan om me heen?’

Om privacyredenen is de naam van Bart gefingeerd.

INTERVIEW

Thuis was Bart (16) niet meer veilig. Sinds zijn 15de woont hij in verschillende instellingen. ‘De eenzaamheid en onduidelijkheid over mijn toekomst vallen me het zwaarst.’