Augeo magazine - Over veilig opgroeien

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

OVERZICHT

REACTIES

Recente rapporten, nieuws en boeken

EMANCIPATIE HELPT INTERGENERATIONEEL GEWELD VOORKOMEN

Pak genderongelijkheid aan om herhaling van huiselijk geweld bij de volgende generatie te voorkomen. Dat staat in het rapport ‘ Preventie van intergenerationeel geweld Nederland en EU, verkenning van wat werkt ’ van het Verwey Jonker Instituut en Atria, Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis.

Zij onderzochten Nederlandse projecten en interventies in de Europese Unie met een integrale aanpak. Dat houdt in dat gezin, omgeving en leeftijdsgenoten betrokken worden. Het doorbreken van intergenerationeel geweld is een doelstelling van de Nederlandse overheid.

De onderzoekers waarschuwen voor het voeren van een genderneutraal beleid, zoals in Nederland gebruikelijk is. Zij vestigen de aandacht op genderongelijkheid en machtsverschillen. Herhaling van geweld blijkt bijvoorbeeld minder vaak voor te komen bij (jonge) moeders die weer werk krijgen. Het heeft dus zin om hen aan een baan te helpen. Ook kan, zoals in Spanje gebeurt, de werkgever opvoedcursussen aan mannen aanbieden, om huiselijk geweld van hun kant te stoppen.

Om een integralere aanpak mogelijk te maken, moet er volgens de onderzoekers minder versnipperde financiering en betere coördinatie komen, op zowel gemeentelijk als landelijk niveau.

MEESLEPEND BOEK OVER MISBRUIK

Mirjam Blaak, programmamanager Jeugdrecht bij Defence for Children en adviesraadslid van Augeo Magazine, las het boek ‘Een klein leven’ van Hanya Yanagihara. Iedereen die te maken heeft met mishandelde kinderen, zou het boek volgens haar moeten lezen.

‘Het boek gaat over de advocaat Jude, die in zijn jeugd is verwaarloosd, mishandeld en seksueel uitgebuit als jongensprostitué. Het beschreven geweld is behoorlijk extreem. Toch overkomt dit sommige kinderen echt. Ook de uitgever vond de beschrijvingen soms te overweldigend, maar Yanagihara weigerde deze aan te passen. Zo wordt volgens haar duidelijk waarom zulke ervaringen doorwerken in de volwassenheid, zelfs al krijg je net als Jude veel steun uit je omgeving.’

Lange adem

‘Mooi beschreven vind ik hoe Jude de hulp van een hulpverlener ervaart. Zij komt op een cruciaal moment in zijn leven, ziet wat hij kan, gelooft in hem en stimuleert hem om te gaan studeren. Essentieel is dat zij onbevooroordeeld naar zijn behoeften luistert. Daardoor bereikt ze hem met haar adviezen, al is daar een lange adem voor nodig.

Een docent aan de universiteit wordt een vaderfiguur voor Jude. Hij adopteert hem zelfs als Jude volwassen is, dat kan in de meeste staten van de Verenigde Staten. Dit is heel belangrijk voor Jude. Tegelijkertijd blijkt telkens dat hij alleen zichzelf kan redden.’

Meeslepend

‘In de Verenigde Staten is het boek enorm populair, en ook hier krijgt het de nodige aandacht. Terecht, want behalve dat het een onthutsend thema beschrijft, schrijft de auteur meeslepend en in een fijne stijl. En omdat de hoofdpersoon veel steun krijgt is het boek, ondanks het zware thema, optimistisch en hoopvol.’ (MvD)

ONDERZOEK NAAR SLACHTOFFERS KINDERPORNOGRAFIE

Wat zijn de hulpbehoeften van slachtoffers die in hun jeugd misbruikt zijn en van wie beeldmateriaal is verspreid via internet? Met een onderzoek hoopt de Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen hierop antwoord te krijgen.

Misbruik in de jeugd kan tot psychische, lichamelijke en sociale problemen leiden. Onduidelijk is welke gevolgen het voor slachtoffers heeft als de beelden van het misbruik online vindbaar blijven en bekeken kunnen worden door (andere) daders. Voor het gevoel van slachtoffers kan het misbruik zo ‘oneindig lang doorgaan’, volgens de Rapporteur in een persbericht. ‘De beelden gaan de hele wereld over.’ Zo raken slachtoffers de controle over hun leven kwijt.

Zij kunnen een vragenlijst invullen die gaat over de gevolgen van de kinderpornografie, de verspreiding ervan, de eventuele rechtsgang en de ontvangen hulp. Zo hopen de onderzoekers te leren welke hulpverlening en behandeling effectief is.

De vragenlijst invullen kan confronterend zijn. Daarom wordt er via verbreekdestilte.nl en een hulplijn (tel. 0900-9999001) ondersteuning geboden.

RICHTLIJN KINDERMISHANDELING

Professionals houvast geven bij het beoordelen van vermoedens van kindermishandeling. Dat is het doel van de Richtlijn Kindermishandeling. Het is een van de veertien richtlijnen die afgelopen vijf jaar zijn ontwikkeld, op basis van wetenschappelijk onderzoek, practice based evidence en met hulp van cliënten. Professionals kunnen de richtlijn volgen, maar er ook beargumenteerd van afwijken.

De Richtlijn Kindermishandeling bevat een samenvatting voor professionals, een korte beschrijving voor ouders, de complete richtlijn en de wetenschappelijke onderbouwing ervan. ‘De scheiding tussen de richtlijn zelf en de onderbouwing maakt het overzichtelijk en behapbaar’, vindt Marjon Donkers, zelfstandig adviseur preventie kindermishandeling en adviesraadslid van Augeo Magazine.

Tips

Het taalgebruik noemt ze helder en de richtlijn praktisch. ‘De geplastificeerde samenvatting voor professionals kun je zó boven je bureau hangen’, zegt zij. ‘In de versie voor ouders wordt goed uitgelegd wat zij van jeugdhulp kunnen verwachten. Ook staan er tips in, zoals: sta open voor adviezen, maar geef het ook aan als een advies niet bij je past. Jammer dat er geen samenvatting is voor kinderen en jongeren!’

Stap 0

Een waardevolle toevoeging vindt Donkers de toegevoegde ‘stap 0’: een alertheid voor mogelijke kindermishandeling. Daarbij wordt verschil gemaakt tussen overwegen (to consider) en vermoeden (to suspect). Druk gedrag kán door kindermishandeling komen. Maar andere verklaringen zijn ook mogelijk, dus trek nooit te snel conclusies.’

Dat nergens wordt gesproken over een ‘niet-pluisgevoel’, vindt Donkers vreemd. ‘Vaak gaan professionals vanuit zo’n intuïtief gevoel met vermoedens aan de slag. Daarnaast had ik een wat uitgebreider beschrijving van de gevolgen van kindermishandeling verwacht, want juist vanwege de grote consequenties is ingrijpen zo belangrijk.’ (MvD)

TE WEINIG CIJFERS OVER KWETSBARE JEUGD

Er is te weinig bekend over het aantal kinderen dat slachtoffer wordt van kindermishandeling en over de hulp die zij krijgen. Dat blijkt uit het Jaarbericht Kinderrechten 2016 van Defence for Children en UNICEF. De organisaties noemen dit zorgelijk, omdat zo niet te controleren valt of gemeenten de zorg voor jeugd goed uitvoeren.

Het gebrek aan informatie over kinderen in moeilijke omstandigheden in Caraïbisch Nederland is nog groter. Ook over gesloten plaatsingen van kinderen zonder tussenkomst van de rechter, onterechte dwangmaatregelen, aantallen uithuisgeplaatste kinderen en minderjarigen die berecht worden volgens het volwassenenstrafrecht, zijn volgens het rapport onvoldoende cijfers bekend.

De organisaties spreken hun zorg uit over mogelijke verschillen tussen gemeenten in de hulp die kinderen krijgen, de nog niet volledig werkende wijkteams en over de vele vluchtelingenkinderen die in grootschalige opvangcentra terechtkomen en soms verdwijnen door mensenhandel. (MvD)

STRIP OVER VERSTANDELIJK BEPERKTE MAMMA

Iris de Groot maakte een stripboek over het opgroeien van een kind met een verstandelijk beperkte ouder. Autobiografisch, vanuit het oogpunt van het kind. Ze kreeg er het Hendrik de Vries-stipendium voor van de gemeente Groningen, een aanmoedigingsprijs voor jonge kunstenaars.

De dialogen en simpele zwart-wittekeningen maken pijnlijk duidelijk hoe lastig het is als je moeder jou niet kan leren wat nodig is. Van je haren wassen tot voorlezen en bij huiswerk assisteren. ‘Maar ik wil je helpen, ik ben jouw mamma.’

Commode

Op een van de eerste pagina’s zien we de kraamhulp, ze staat op het punt van vertrekken. ‘Het voeden gaat goed’, zegt ze, ‘Ik zie eigenlijk geen probleem.’ Op het volgende plaatje zie je de moeder langs de commode met haar kind erop naar de huiskamer lopen. Als lezer houd je je hart vast: Let nou toch op dat ze er niet afrolt!

Het stripboek zwengelt de vraag aan of licht verstandelijk beperkte ouders het recht hebben om kinderen te krijgen. De Groot zei hierover in Trouw dat zo’n jeugd als zij beleefde ‘eigenlijk niet had gemogen’. ‘Mijn moeder was lief voor mij als voor een soort teddybeer, maar een kind is meer dan een knuffelbeest.’

‘Mamma? Een jeugd met een verstandelijk beperkte ouder’ is uitgegeven in eigen beheer en te koop voor 20 euro.

EMANCIPATIE HELPT INTERGENERATIONEEL GEWELD VOORKOMEN

Pak genderongelijkheid aan om herhaling van huiselijk geweld bij de volgende generatie te voorkomen. Dat staat in het rapport ‘ Preventie van intergenerationeel geweld Nederland en EU, verkenning van wat werkt ’ van het Verwey Jonker Instituut en Atria, Kennisinstituut voor Emancipatie en Vrouwengeschiedenis.

Zij onderzochten Nederlandse projecten en interventies in de Europese Unie met een integrale aanpak. Dat houdt in dat gezin, omgeving en leeftijdsgenoten betrokken worden. Het doorbreken van intergenerationeel geweld is een doelstelling van de Nederlandse overheid.

De onderzoekers waarschuwen voor het voeren van een genderneutraal beleid, zoals in Nederland gebruikelijk is. Zij vestigen de aandacht op genderongelijkheid en machtsverschillen. Herhaling van geweld blijkt bijvoorbeeld minder vaak voor te komen bij (jonge) moeders die weer werk krijgen. Het heeft dus zin om hen aan een baan te helpen. Ook kan, zoals in Spanje gebeurt, de werkgever opvoedcursussen aan mannen aanbieden, om huiselijk geweld van hun kant te stoppen.

Om een integralere aanpak mogelijk te maken, moet er volgens de onderzoekers minder versnipperde financiering en betere coördinatie komen, op zowel gemeentelijk als landelijk niveau.