Augeo magazine - Over veilig opgroeien

‘Iedereen dacht: ik dump het wel bij Charlie’

‘Ik ben opgegroeid in een gezin waar doorlopend spanning heerste en ruzie werd gemaakt. Het was constant oorlog. Vanaf mijn zesde was ik tussen mijn ouders aan het bemiddelen, ook voor mijn broertje. Hij heeft PDD-NOS/ADD, een aandachtsstoornis, waardoor hij nogal in zichzelf gekeerd is.

In de weekends nam ik hem onder mijn hoede, omdat onze ouders weinig tijd voor ons hadden. Pas op mijn achttiende, tijdens mijn eindexamen, gingen ze scheiden. Mijn moeder heeft een laag zelfbeeld en mijn vader kan heel manipulatief zijn. Het werd een heel nare vechtscheiding.’

Gepest

‘Tijdens mijn schoolcarrière kleurde ik binnen de lijntjes en haalde ik goede cijfers. Wel had ik allerlei stressklachten zoals rugpijn en hoofdpijn, ik was vaak ziek. Maar leeftijdgenoten begrijpen natuurlijk niet waar dat vandaan komt. Ik werd erg gepest. Wat het nog erger maakte, was dat mijn familie me ook aansprak op het gedrag van mijn vader en moeder. Mijn moeder huilde uit bij haar ouders, en die betrokken mij er dan weer bij. Iedereen dacht: ik dump het wel bij Charlie.

Ik dacht altijd: als mijn broertje maar gelukkig is, ook al was ik zelf doodongelukkig. Als je je hele leven verantwoordelijk bent voor anderen, weet je na een tijdje niet meer wie je bent en wat je wilt. Ik had veel moeite met grenzen stellen. In al mijn vriendschappen en relaties ging het erom hoe ik de ander kon helpen. Ik ging aandacht zoeken bij de verkeerde mensen, ook seksueel. Daardoor heb ik lang moeite gehad met jongens, het lukte me niet om met iemand een band aan te gaan.’

Yoga en meditatie

‘Drie keer heb ik een burn-out gehad. De eerste was tijdens mijn eindexamen. Kort geleden belandde ik er weer in, niet lang nadat ik iets akeligs had meegemaakt en probeerde door te studeren alsof er niets was gebeurd. Ik had al langer paniekaanvallen en gedachten over suïcide. Na deze laatste ervaring besloot ik: nu is het genoeg. Ik ben in traumatherapie gegaan voor wat er in mijn jeugd allemaal gebeurd is. Vrienden die gebruik van me maakten, heb ik geschrapt.

Wat mij nu helpt is yoga en meditatie. En mijn vriend: eindelijk heb ik iemand gevonden met wie ik een volwaardige relatie kan hebben. Vanaf het begin waarschuwde ik hem dat ik nogal wat issues had. Hij zei: “Kom maar op, ik vind jou een leuke meid.” Mooi hoe één iemand al zoveel verschil kan maken. Hoewel ik verbaal altijd zelfbewust ben geweest, ben ik tegelijkertijd onzeker en heb ik verlatingsangst. Gelukkig kunnen we daar goed over praten.’

Oplossing

‘Ik volg een master forensische psychologie en werk met kinderen met een beperking. Straks begin ik aan mijn stage in de jeugdbescherming. Ik wilde al heel jong gezinshulp worden. Dat ligt in het verlengde van mijn jeugdervaringen. Ik wil deel uitmaken van de oplossing, mensen helpen. Kinderen moeten in een veilige omgeving onbezorgd kunnen opgroeien.

Terugkijkend denk ik dat vrienden en familie bij mijn ouders aan de bel hadden moeten trekken. Zij hadden moeten zeggen: “Desnoods ga ik met jou mee om hulp te zoeken.” Maar op ons gezin werd alleen maar gevit. Voor leerkrachten was het moeilijk om te zien dat er iets mis was, omdat mijn prestaties goed waren. Hulpverleners hebben we nooit gehad.

Mijn ouders zijn helemaal geen slechte mensen, en zolang ze niet samen zijn, zijn ze de liefste ter wereld. Daarom adviseer ik kennissen en familieleden om niet bang te zijn ouders aan te spreken als die hun kinderen op de een of andere manier verwaarlozen. Zolang je niet met een beschuldigende vinger wijst, willen mensen er best over praten.’

Charlie is een gefingeerde naam.

AUGEO MAGAZINE - HET ONLINE TIJDSCHRIFT OVER VEILIG OPGROEIEN

OVERZICHT

REACTIES

ADVIES VAN YAEL VAN PRAAG (26) VAN DE JONGERENTASKFORCE

‘Zorg dat kinderen niet ondersneeuwen’

‘Eén uitspraak van Charlie raakt mij erg’, zegt Yael van Praag (26) van de Jongerentaskforce: ‘“Als mijn broertje maar gelukkig was, ook al was ik zelf doodongelukkig.” Charlie nam de ouderrol op zich en cijferde zichzelf voortdurend weg vanwege de scheidingsproblemen van haar ouders. Blijkbaar signaleert school niets als de cijfers goed zijn. Triest dat Charlie haar hele jeugd zelf geen kind kon zijn. Dat is emotionele verwaarlozing.

Momenteel loop ik vanuit mijn studie geneeskunde coschappen bij een huisartsenpraktijk. Daar word ik geconfronteerd met klachten van kinderen waarvan de oorzaak niet direct duidelijk is. Zoals buik- en hoofdpijn bij een meisje of bedplassen bij een twaalfjarige jongen. Moeilijk om dan in de tien minuten die je hebt voor een consult toe te komen aan een goede inschatting van de thuissituatie. Emotionele verwaarlozing is eenvoudig te missen. Fysieke mishandeling is gemakkelijker te signaleren.

Als vaste huisarts zie je patiënten gelukkig vaker, waardoor je makkelijker het gesprek over thuis aangaat. Als leerkracht zie je kinderen elke dag en vaak weet je van de scheiding van hun ouders - een reden om als leerkracht op meer alert te zijn dan op prestaties. Ik vraag me ook af wat de rol van advocaten is bij echtscheiding. Moeten zij ouders niet attenderen op de impact voor hun kinderen? Jammer is dat het in veel gevallen vooral draait om de ouders. De kinderen raken ondergesneeuwd.

Inmiddels is Villa Pinedo, dat kinderen van scheidende en gescheiden ouders helpt, onderdeel van Augeo geworden. Als Jongerentaskforce hebben we al een keer gepraat of we elkaar kunnen versterken. Zij geven interactieve workshops aan professionals, zodat deze leren hoe ze ouders kunnen attenderen op hoe kinderen de scheiding beleven. Het zou mooi zijn als alle professionals in de buurt van kinderen met scheidende of gescheiden ouders extra alert zijn. Zodat ouders, bewust of onbewust, de opvoeding niet kunnen overlaten aan broers of zussen, of aan de kinderen zelf.’ (MvD)

‘Op slechte momenten hoop ik dat mijn vader doodgaat’

‘Ik ben opgegroeid in een gezin waar doorlopend spanning heerste en ruzie werd gemaakt. Het was constant oorlog. Vanaf mijn zesde was ik tussen mijn ouders aan het bemiddelen, ook voor mijn broertje. Hij heeft PDD-NOS/ADD, een aandachtsstoornis, waardoor hij nogal in zichzelf gekeerd is.

In de weekends nam ik hem onder mijn hoede, omdat onze ouders weinig tijd voor ons hadden. Pas op mijn achttiende, tijdens mijn eindexamen, gingen ze scheiden. Mijn moeder heeft een laag zelfbeeld en mijn vader kan heel manipulatief zijn. Het werd een heel nare vechtscheiding.’

Gepest

‘Tijdens mijn schoolcarrière kleurde ik binnen de lijntjes en haalde ik goede cijfers. Wel had ik allerlei stressklachten zoals rugpijn en hoofdpijn, ik was vaak ziek. Maar leeftijdgenoten begrijpen natuurlijk niet waar dat vandaan komt. Ik werd erg gepest. Wat het nog erger maakte, was dat mijn familie me ook aansprak op het gedrag van mijn vader en moeder. Mijn moeder huilde uit bij haar ouders, en die betrokken mij er dan weer bij. Iedereen dacht: ik dump het wel bij Charlie.

Ik dacht altijd: als mijn broertje maar gelukkig is, ook al was ik zelf doodongelukkig. Als je je hele leven verantwoordelijk bent voor anderen, weet je na een tijdje niet meer wie je bent en wat je wilt. Ik had veel moeite met grenzen stellen. In al mijn vriendschappen en relaties ging het erom hoe ik de ander kon helpen. Ik ging aandacht zoeken bij de verkeerde mensen, ook seksueel. Daardoor heb ik lang moeite gehad met jongens, het lukte me niet om met iemand een band aan te gaan.’

Yoga en meditatie

‘Drie keer heb ik een burn-out gehad. De eerste was tijdens mijn eindexamen. Kort geleden belandde ik er weer in, niet lang nadat ik iets akeligs had meegemaakt en probeerde door te studeren alsof er niets was gebeurd. Ik had al langer paniekaanvallen en gedachten over suïcide. Na deze laatste ervaring besloot ik: nu is het genoeg. Ik ben in traumatherapie gegaan voor wat er in mijn jeugd allemaal gebeurd is. Vrienden die gebruik van me maakten, heb ik geschrapt.

Wat mij nu helpt is yoga en meditatie. En mijn vriend: eindelijk heb ik iemand gevonden met wie ik een volwaardige relatie kan hebben. Vanaf het begin waarschuwde ik hem dat ik nogal wat issues had. Hij zei: “Kom maar op, ik vind jou een leuke meid.” Mooi hoe één iemand al zoveel verschil kan maken. Hoewel ik verbaal altijd zelfbewust ben geweest, ben ik tegelijkertijd onzeker en heb ik verlatingsangst. Gelukkig kunnen we daar goed over praten.’

Oplossing

‘Ik volg een master forensische psychologie en werk met kinderen met een beperking. Straks begin ik aan mijn stage in de jeugdbescherming. Ik wilde al heel jong gezinshulp worden. Dat ligt in het verlengde van mijn jeugdervaringen. Ik wil deel uitmaken van de oplossing, mensen helpen. Kinderen moeten in een veilige omgeving onbezorgd kunnen opgroeien.

Terugkijkend denk ik dat vrienden en familie bij mijn ouders aan de bel hadden moeten trekken. Zij hadden moeten zeggen: “Desnoods ga ik met jou mee om hulp te zoeken.” Maar op ons gezin werd alleen maar gevit. Voor leerkrachten was het moeilijk om te zien dat er iets mis was, omdat mijn prestaties goed waren. Hulpverleners hebben we nooit gehad.

Mijn ouders zijn helemaal geen slechte mensen, en zolang ze niet samen zijn, zijn ze de liefste ter wereld. Daarom adviseer ik kennissen en familieleden om niet bang te zijn ouders aan te spreken als die hun kinderen op de een of andere manier verwaarlozen. Zolang je niet met een beschuldigende vinger wijst, willen mensen er best over praten.’

Charlie is een gefingeerde naam.

JONGERENTASKFORCE

Charlie (25) groeide op tussen ruziënde ouders. Vanaf haar zesde was ze altijd aan het bemiddelen en raakte ze uiteindelijk zichzelf kwijt. ‘Vrienden en familie hadden aan de bel moeten trekken.’